امروزه برای کسب اطلاعات دقیق و صحیح ، از عکسبرداری هوایی استفاده میشود. عکس های هوایی همه عوارض و پدیدههای طبیعی را آن گونه که هستند نشان میدهند. از هر نقطه در روی زمین، از بالای ارتفاعات و قلل پوشیده از برف، از کویر و یا اقیانوسهای بزرگ میتوان عکسبرداری نمود. در هر زمان میتوان عکس تهیه کرد و در نتیجه، دادهها و اطلاعات حاصله کاملا جدید و تازه خواهند بود. عکسهای هوایی به صورت یک سند معتبر و صحیح برای همیشه باقی میمانند و به نتایج سریعی در جمع آوری اطلاعات ممکن میتوان دست یافت.
تاریخچه عکسهای هواییعکسبرداری هوایی ، تفکیکی نسبتا جدید است که تاریخ آن کم و بیش مقارن با پیدایش هنر و علم عکاسی و همچنین صنعت هوانوردی است. اولین گزارش کتبی اختراع فن عکاسی به آکادمی علوم و هنرهای فرانسه به سال ۱۸۳۹ باز میگردد. برای اولین بار فردی فرانسوی به نام لوئیس داگور (Luis Daguevre) روش استفاده از فن عکاس را اختراع کرد. اولین عکس هوایی که در دنیا گرفته شد از طریق بالون و بوسیله شخصی به نام نادار Nadar در سال ۱۸۵۸ میلادی صورت گرفت. با اختراع هواپیما و جنگندههای نظامی و پیشرفتهای هوایی در طول جنگهای اول و دوم جهانی و نیاز به تهیه نقشههای دقیق به منظور هدفهای نظامی ، عکسبرداری هوایی رو به توسعه گذاشت. گفتنی است که استفاده عظیم از عکسهای هوایی در امور نظامی در طول جنگ اول بوده در حالیکه برای مصارف غیر نظامی در جنگ جهانی دوم بطور وسیع آغاز شد.
عکسبرداری هواییعکسبرداری هوایی به تکنیک برداشت عکس از سطح زمین از نقاط مرتفع گفته میشود. این اصطلاح اغلب در مورد عکسهایی بهکار میرود که از هوا برداشت شده است. عکسهوایی عبارت است از یک تصویر واقعی از عوارض و خصوصیات ظاهری سطح زمین که توسط هواپیما و با استفاده از یک دوربین عکسبرداری هوایی گرفته شدهاست. استفاده از عکسهای هوایی به منظور بررسیها و مطالعات زمینشناسی، جادهسازی، شهرسازی، کشاورزی، مدیریت منابع طبیعی، حفاظت از محیط زیست و مهمتر از همه برای تأمین اهداف نظامی و امنیتی رایج است. در گذشته در بسیاری از کشورها از عکسهای هوایی بجای نقشه اصلی در صحرا استفاده میکردند.
عکسبرداری هوایی در ایراندر ایران در سال ۱۳۳۱ از حوزه زاینده رود اصفهان عکسهای هوایی برداشته شد و عکسبرداری توسط شرکت K.L.M به منظور انجام امور عمرانی آن حوزه انجام گرفت. در سال ۱۳۳۴ بمنظور تهیه نقشه صحیح از کلیه استانهای کشور عکسبرداری هوایی شروع گردید. از سال ۱۳۳۲ با آغاز فعالیت سازمان نقشهبرداری کشور به صورت پیوسته از مناطق مختلف ایران عکسبرداری هوایی انجام گرفتهاست. در حال حاضر آرشیوی مشتمل بر ۸۰۰۰ حلقه فیلم هوایی بالغ بر دو میلیون قطعه عکس هوایی از مناطق مختلف کشور تهیه گردیده که به صورت مرتب در زمینههای مختلف از جمله فعالیتهای تحقیقاتی و ارجاع به مراجع قضائی مورد استفاده قرار میگیرند. بطور کلی از تمامی مناطق کشور عکسهای هوایی در مقیاسهای پنجاه و پنج هزارم مربوط به دهه ۳۰ هجری شمسی، بیست هزارم مربوط به دهه چهل و چهل هزارم مربوط به دهه هفتاد و همچنین عکسهای هوایی دههزارم و یا پنج هزارم از اکثر شهرهای کشور موجود میباشد
ارزش و اهمیت عکسهای هوایی در امور نظامیامروزه کشورهای قدرتمند جهان اقدام به ساختن هواپیماهای دور پرواز و ماهوارههای جاسوسی نمودهاند تا بتوانند از نقاط مورد نظر و غیر قابل دسترسی عکسبرداری کرده و به اطلاعات و دادههای مورد نیاز خود دسترسی پیدا کنند. اگر بتوان اطلاعات مفید و سرنوشت سازی را در روی عکسهای هوایی بدست آورده میتوان بطور موثری سرنوشت جنگ را تغییر داد.
به عبارت دیگر لشگرها و نیروهایی که از این اطلاعات بطور کافی در اختیار داشته باشند، میدانند که در حملهها پس از عبور از هر منطقه به چه مناطقی وارد خواهند شد و مشخصات این مناطق چیست، میدانند که برای عبور از هر منطقه چه وسایل و ابزارهایی نیاز دارند و کیفیت این ابزار چگونه باشد. بنابراین مفسر عکسهای هوایی قادر خواهد بود پس از تمرینات مداوم و کسب تجربه اطلاعات تاکتیکی و استراتژیکی زیادی را تهیه کند و نهایت بهره برداری جهت کسب اطلاعات مربوط به زمین و دشمن و فعالیتهای او به عمل آورد.
مزایای عکسهای هوایی نسبت به نقشهعکسهای هوایی تصاویر حقیقی عوارض هستند و آنها را به شکل واقعی به ما نشان میدهند، در حالیکه نقشه ترسیمی بوده و علامت و نشانههای قراردادی از عوارض هستند. عکسهای هوایی جدیدترین و تازهترین اطلاعات و تغییرات سطح زمین را نشان میدهد. جزئیات عوارض و پدیدههایی که در عکسهای هوایی مشاهده میشوند، در نقشه وجود ندارد. عکسهای هوایی سادهتر ، سریع تر و ارزانتر از نقشهها تهیه میشوند و از نقاطی که به علل جغرافیایی یا نظامی غیر قابل دسترس بوده و نمیتوان نقشه تهیه کرد، میتوان عکسبرداری نمود.
انواع عکسهای هواییبطور کلی عکسهای هوایی بر اساس این که محور دوربین عکسبرداری نسبت به سطح زمین عمود یا مایل باشد به چند دسته تقسیم میشوند:
عکسهای هوایی قائم: محور دوربین در این نوع از عکسها عمود بر سطح زمین است.
عکسهای هوایی کمی مایل: در این نوع از عکسها ، محور دوربین عکسبرداری با خط قائم بر سطح زمین تشکیل زاویه داده ولی افق در این عکسها دیده نمیشود و محدود است.
عکسهای هوایی بسیار مایل: در این عکسها ، تمایل محور دوربین عکسبرداری زیاد بوده ، بطوری که افق در اینگونه عکسها دیده میشود.
ویژگیهای عکسهای هواییاندازه متعارف عکسهای هوایی ، معمولا ۲۳ *۲۳ سانتیمتر است. برای شناسایی و تفصیل عکسهای هوایی اطلاعاتی بر روی آنها درج میشود، عبارتند از: شماره عکس و شماره خط پرواز ، فاصله کانونی ، ارتفاع پرواز ، تاریخ و زمان عکسبرداری ، تراز دوربین ، شماره طرح یا شماره بلوک ، شماره دوربین و علائم گوشهای و حاشیهای عکس.
برگرفته از :
سازهپلاس